Een kabinet onder liberale leiding offert het meest liberale onderdeel van ons zorgstelsel en beperkt het persoonsgebonden budget (pgb) drastisch. Maakt dit de zorgkosten meer beheersbaar of is het een stap in de verkeerde richting?

Goed dat het kabinet het lef heeft het zorgstelsel een te pakken. Hoge tijd dat het stelsel gereed gemaakt wordt voor de toekomst en de kosten beheersbaar worden!

Ja, voor een toekomstbestendig zorgstelsel zal de mantelzorg een belangrijke rol moeten spelen en is kostenbeheersing noodzakelijk. Echter, het bezuinigen op het pgb zal niet tot lagere kosten leiden en draagt niet bij aan het toekomstbestendig maken van ons zorgstelsel.

Er worden 900 miljoen structureel bezuinigd op het pgb - een verkeerde zet? Hier zijn 3 belangrijke redenen waarom de keuze verkeerd is:

Het biedt geen oplossing voor de toekomst en past niet bij een humane zorg

We worden ouder - en daarmee hebben steeds meer mensen zorg nodig. De kosten van de zorg moeten beheersbaar blijven - en gelijktijdig worden de eisen aan een humane zorg hoger.

Het schrikbeeld is een samenleving waar de ouderen in hun dagelijks leven afhankelijk worden van loketten en vereisten van een efficiënte dienstregeling. Voor hen wordt bepaald wanneer zij eten krijgen of gewassen worden. Ons ideaalbeeld is dat iedereen zo lang mogelijk voor zich zelf kan zorgen en baas blijft over zijn leven.

Kostenbeheersing en individuele zorg lijken tegenstrijdige doelen - maar dat hoeft helemaal niet. Ze passen juist heel goed bij elkaar. Geef mensen waar zo veel mogelijk eigen keuze over het besteden van de middelen. Laat hen bepalen welke zorg ze wanneer nodig hebben en beperk je tot het vaststellen van de regels en controle op naleving ervan.

Mensen zullen er alles aan doen om te voorkomen dat ze naar een instelling moeten - en de beschikbare middelen hiervoor optimaal inzetten. Zo lang mogelijk thuis wonen en niet in een dure instelling met 24h zorg - dat is pas echt kostenbeheersend.

Minder pgb leidt tot minder mantelzorg - en niet meer

Het kabinet zet terecht in op meer mantelzorg om de kosten van de zorg te beperken. Echter, mantelzorgers kunnen niet alles doen. En ze hebben vaak zelf een baan en moeten ook voorzien in hun inkomen. Er is aanvulling nodig op mantelzorg - voor specifieke handelingen en op specifieke tijden - om in zorg te voorzien als er niemand aanwezig kan zijn. Hiervoor is flexibele zorg op maat nodig.

Hiervoor terug te vallen op zorgloketten werk averechts. Deze hebben andere prioriteiten en maken andere afwegingen. Er is simpel - bij alle goed wil - onvoldoende tijd voor elk individueel geval. Het resultaat zal zijn dat een patiënt zich moet richten na het ritme van het loket en de toegewezen tijdsloten voor zorg. Hoe moet een mantelzorger dat met zijn/haar werk combineren? Mantelzorg werk alleen goed als men de zorg kan aanpassen aan de eigen agenda en wensen - en niet omgedraaid.

Minder pgb zal leiden tot minder mantelzorg en daarmee meer mensen die eerder zijn aangewezen op verzorging in een instelling - een duurder alternatief.

Minder pgb leidt tot meer en niet minder kosten. Er is sprake van een waterbed effect

Het kabinet wil door de forse korting op het pgb kosten besparen. Echter, mensen houden hun recht op zorg. Een besparing is dan alleen mogelijk indien de zorg goedkoper kan of er sprake is van veel misbruik op het pgb. Misbruik kan je voorkomen door betere regels en meer controle - hiervoor is geen afschaffing van het pgb nodig.

Kan het dan goedkoper? Door het wegvallen van het pgb zal een deel van de patiënten niet meer thuis kunnen blijven wonen. Ze moeten naar een instelling verhuizen - wat duurder is dan thuis wonen en aanvullende zorg inkopen.

Het onderzoek van het kabinet "vergeet" dat de stijging in het pgb niet los te zien is van een minder harde stijging bij de zorg in natura. Wat nu dor een pgb wordt geregeld was anders in de zorg in natura terecht gekomen. De stijging van de aanvragen voor een pgb staat niet op zich en een verlaging zal de vraag slechts verplaatsen. De oplossing van het kabinet pakt het probleem niet bij de wortel.

Kosten beheersing in de zorg is belangrijk. Het zorgstelsel moet gereed gemaakt worden voor de toekomst. Maar dat kan alleen door patiënten juist meer eigen keuze te geven en door hen in staat te stellen zo lang mogelijk thuis te verblijven. Trouwens toont onderzoek aan dat patiënten die invloed hebben op belangrijke keuzes vaak kiezen voor minder ingrijpende (en daarmee goedkopere) zorg. Mantelzorg zal een steeds belangrijkere rol (moeten) spelen. Hiervoor is echter maatwerk en flexibiliteit nodig - dat kunnen loketten en zorg in natura niet bieden.

Maak het zorgstelsel toekomstvaster en humaner - geef mensen juist meer zelfbeschikkingsrecht en laat hen in staat zo lang mogelijk op eigen benen te staan!